3D-prothese bij botsarcoom
Bij patiënten met een kwaadaardige bottumor (botsarcoom) wordt soms operatief het bot verwijderd waarin de tumor zit. Om het uitgenomen bot te reconstrueren, maken specialisten gebruik van patiënt-specifieke 3D-geprinte protheses. Deze prothese wordt voor elke patiënt op maat gemaakt. Het plaatsen ervan gebeurt middels computer-ondersteunde chirurgie. Wetenschappers van het LUMC zijn continue bezig om de effectiviteit van deze aanpak op de lange termijn te testen. Zo maken we de behandeling steeds beter.
Gewricht-op-chip
We hopen in de toekomst meer te weten over alle verschillende vormen van artrose, een vorm van gewrichtsslijtage. De artrose-onderzoekers gebruiken cellen van patiënten en geïnduceerde pluripotente stamcellen (iPSC). iPSC zijn bijvoorbeeld huidcellen die opnieuw worden geprogrammeerd, zodat ze kunnen uitgroeien tot elk weefsel in het menselijk lichaam, zo ook bot en kraakbeen.
LUMC-onderzoekers gebruiken deze cellen voor een gewricht-op-chip model. Hiermee kunnen ze biomechanische, genetische en omgevingsfactoren nabootsen en aanpassen. Dit betekent dat we ziektes na kunnen maken op de chip en nieuwe behandelingen kunnen testen. Denk bijvoorbeeld aan het nabootsen van belangrijke risicofactoren voor artrose, met het doel een behandeling op maat te ontwikkelen. Ook ontsteking van de gewrichtsbekleding, het synovitis, wordt op deze manier bestudeerd.
Stamceltherapie voor osteogenesis imperfecta
In het samenwerkingsverband BOOSTB4 (Boost Brittle Bones Before Birth) werken we samen met partners uit heel Europa samen aan behandeling van ernstige osteogenesis imperfecta (OI) met stamceltherapie. OI is een zeldzame erfelijke aandoening waar momenteel geen goede behandeling voor is. Uit laboratoriumstudies en enkele patiëntcasussen weten we dat transplantatie van foetale mesenchymale stromale cellen (MSC) een veelbelovende benadering is. Momenteel loopt de eerste fase I / II klinische studie naar de veiligheid en werkzaamheid van pre- en / of postnatale MSC-transplantatie bij patiënten met de ernstigste vormen van OI (type III, ernstig type IV).
Wat doet onze botten en gewrichten en wat kan er misgaan?
Bot is levend weefsel dat continu wordt afgebroken en weer opgebouwd. Soms gaat dat mis. Bij osteoporose (botontkalking) is de balans tussen op- en afbouw verstoord, waardoor botten poreus en kwetsbaar worden. Door het gebrek aan stevigheid breken de botten veel sneller en herstellen ze veel langzamer. Met name breuken van de heup en de wervels kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor met name ouderen. Ook de zeldzame erfelijke ziekte osteogenesis imperfecta (OI) wordt gekenmerkt door broze botten. Patiënten met ernstige OI worden gedurende hun hele leven getroffen door herhaalde, meervoudige breuken, aanzienlijke pijn en lichamelijke beperkingen.
Een kwaadaardige bottumor (sarcoom) is een zeer zeldzame botaandoening: jaarlijks krijgen ongeveer 200 Nederlanders deze vorm van kanker. Slechts vier centra in Nederland behandelen deze zeldzame tumoren en daarvan is het LUMC de grootste.
Artrose is niet één ziekte, maar een complexe aandoening die verschillende vormen kent. Verschillende ziektemechanismen spelen een rol bij het ontstaan van artrose en eraan gerelateerde ziekteverschijnselen. Dit is waarschijnlijk ook de reden dat de behandeling van artrose nu zo beperkt is.
